Het systeem van televisierechten voor voetbal, lang beschouwd als stabiel in België, is nu een kruitvat waarin elk woord, een verkeerd geïnterpreteerde stilte of een kleine contractclausule het hele evenwicht kan doen kantelen. De puinhoop is dit keer geen beeldspraak, maar de realiteit waarin clubs, omroepen, operatoren en supporters sinds de clash van dinsdagmiddag rondploeteren. Kunnen we speeldag 16 nog op tv volgen? Niets is minder zeker.
1. Zwart scherm of niet dit weekend?
Zeldzame zekerheid in deze warboel: er wordt gespeeld! Maar minder dan achtenveertig uur voor KV Mechelen – Standard (vrijdag 20u45), de opener van een zestiende speeldag die plots een juridisch slagveld is geworden, moet een vorm van continuïteit primeren boven de chaos die men vreest. Sinds dinsdagmiddag weten we dat DAZN beweert dat het contract vanzelf is uitgedoofd, door het gebrek aan verdeling via minstens twee operatoren en aan economische leefbaarheid, “essentiële voorwaarden die onmogelijk te vervullen zijn” volgens het Britse streamingplatform.
Een lezing die de Pro League frontaal betwist, zozeer zelfs dat Lorin Parys, haar CEO, spreekt van een “aanslag op het Belgische voetbal”. Kortom: in deze contractuele brand staan twee diametraal tegengestelde visies tegenover elkaar, en enkel een gerechtelijke beslissing kan daarover uitsluitsel geven. Woensdag heeft de Pro League daarom (bij CEPANI in Brussel, een centrum gespecialiseerd in geschillenbeslechting buiten de klassieke rechtbanken) een dringende arbitrageaanvraag ingediend tegen DAZN, om het platform te dwingen zijn engagementen tegenover de Belgische clubs na te komen tot er een beslissing ten gronde valt. Een soort “continuïteit bij verstek”, alsof men het licht laat branden terwijl men uitzoekt wie de schakelaar mag bedienen.
Dat betekent echter niet dat er snel een concrete oplossing komt, want “dringend” is relatief. Volgens Sporza zou de zitting begin volgende week plaatsvinden, waarna de arbiter maximaal 15 dagen heeft om een beslissing te nemen. De onzekerheid dreigt dus nog twee of drie speeldagen aan te houden.
2. Een “heilige alliantie” uit noodzaak, realistisch?
Naast dit basisscenario bestaat er in theorie ook dat van aanvullende noodoplossingen: een punctuele technische steun van de RTBF (die sowieso twee light-teams klaar heeft voor haar eigen producties) en de VRT, om minstens de goals, de sleutelmomenten en een samenvatting van het strikt noodzakelijke te garanderen; de inzet van lokale televisiezenders (nabijheidsmedia) die in principe over opnamecapaciteit beschikken. Kortom: een vorm van samenkomen, een heilige alliantie die, in naam van het algemeen belang, een minimale stroom aan beelden zou kunnen verzekeren, al is het met beperkte middelen.
De VAR zou dan wel bijziend zijn, maar niet helemaal blind, dankzij het systeem van vaste camera’s dat in elk D1-stadion aanwezig is, mits er nog enkele extra camera’s worden bijgeplaatst.
De verleiding kan ook groot zijn om tijdelijk een beroep te doen op clubkanalen, zoals Mauve TV bij Anderlecht, maar het gevaar is duidelijk: die deur openen zou het idee versterken dat clubs hun rechten zelf, club per club, kunnen beheren. Laat ons duidelijk zijn: deze alternatieven, hoe lovenswaardig ook, zullen niet worden geactiveerd. Volgens onze bronnen is de Pro League niet van plan zulke “palliatieve” systemen in te schakelen, vooral om zichzelf niet in een zwakke contractpositie tegenover DAZN te plaatsen. Men moet absoluut binnen de lijntjes blijven om geen contractuele opening te creëren waar de andere partij doorheen kan glippen.
3. Andere zenders op de loer?
Proximus, Telenet… De meeste “historische” omroepen hebben na de ontploffing meteen herhaald dat ze beschikbaar zijn voor verdere onderhandelingen. En zelfs al dit weekend, puur technisch en logistiek gezien. Bovendien weten we dat Woestijnvis als geen ander de “grammatica” van tv-voetbal beheerst in productietermen (het bedrijf verzorgt de Champions League voor Telenet en Proximus en staat ook in voor Premier League en Bundesliga op Play Sports).
4. Live op radio, La Tribune… Wat met het contract bij de RTBF?
Hier is er geen twijfel: La Tribune gaat maandagavond gewoon door op Tipik, ongeacht wat er dit weekend gebeurt. Als er geen beelden zijn, wordt de nabeschouwing zonder beelden gemaakt. Zoals aan het begin van het seizoen, vóór het akkoord met DAZN werd afgerond. Het format zou dan lijken op wat sommige Franse, Italiaanse of Britse zenders met succes doen: een pure talkshow, gedragen door de analyses van consultants, hun kijk op wedstrijden die ze op een andere manier hebben gevolgd, in het stadion, via data, enzovoort.
Daarnaast wordt het radiocontract met de RTBF uiteraard niet bedreigd, en vormt het zelfs een soort leuning in de storm, die een continue en betrouwbare coverage garandeert. Een geruststellend medium in een mijnenveld.
5 Wat als je abonnee bent bij DAZN?
Volgens sommige bronnen zouden intussen ongeveer 140.000 mensen een DAZN-abonnement hebben genomen sinds het seizoen begon. Hun vraag is logisch, simpel en urgent: “Kunnen we ons abonnement stopzetten en ons geld terugkrijgen?” Testaankoop roept voorlopig op tot voorzichtigheid: niets overhaasten, en de evolutie van het dossier in de komende uren en dagen afwachten. Als speeldag 16 niet wordt uitgezonden, wordt de juridische basis de facto duidelijk: een essentieel onderdeel van het contract (de uitzending van de wedstrijden) valt weg, waardoor de abonnee zijn contract zonder kosten zou kunnen opzeggen.
